Co to jest niepłodność?
Problem niepłodności dotyka szacunkowo coraz większą liczbę par sięgającą 13-15% populacji światowej. W Polsce problem ten dotyczy już około 1 miliona par w wieku rozrodczym. Według Światowej Organizacji Zdrowia niepłodność jest to niemożność zajścia w ciążę po 12 miesiącach regularnego współżycia. Obejmuje ona w swojej definicji zdrowie jako dobrostan fizyczny i społeczny nie skupiając się tylko na braku choroby, a problem rozpatrywany jest z punktu widzenia psychospołecznego oraz medycyny. Stale rosnąca ilość par zmagających się z problemem zajścia w ciążę spowodowana jest czynnikami takimi jak:
- używki m. in. papierosy, alkohol
- rozwój cywilizacyjny
- zanieczyszczenie powietrza
- wzrost zachorowalności na choroby przenoszone drogą płciową
- stres
W opinii wielu osób jedynym sposobem radzenia sobie z kwestią niepłodności jest długotrwałe i kosztowne leczenie zakończone zabiegiem zapłodnienia in-vitro. Na szczęście, w przypadku większości par nie jest to konieczne. Z doświadczenia wiemy, że leczenie farmakologiczne oraz inseminacja domaciczna zazwyczaj okazują się wystarczające.
W naszym Centrum Medycznym dokładamy wszelkich starań aby parom starającym się o dziecko stworzyć jak najlepsze warunki umożliwiające uzyskania upragnionego celu jakim jest posiadanie dziecka oraz zapewnić wsparcie w trakcie całego procesu leczenia. Wszystkie usługi medyczne oferowane są przez wysoko wykwalifikowany personel.
„Poczęcie dziecka to cud,przed którym człowiek milknie, chyli czoło i klęka,
bo jest cudem, jedynym, wyjątkowym i niezastąpionym!!!”
Sprawdź swoją płodność
Jeśli przypuszczasz, że problem niepłodności może dotyczyć Ciebie lub Twojego Partnera, możesz skorzystać z badań diagnostycznych dostępnych w Centrum Medycznym Chodźki: Są to podstawowe badania pozwalające wykluczyć najczęstsze przyczyny niepłodności.
- ocena rezerwy jajnikowej
- badanie ultrasonograficzne narządu rodnego
- badanie nasienia
Badanie nasienia (rozszerzone)
Badanie nasienia ma na celu ocenę płodności mężczyzny.
Ocenie poddaje się makroskopową objętość ejakulatu, odczyn PH i ocenę mikroskopową- upłynnienie, koncentrację, liczbę, ruch oraz ocenę morfologiczną plemników jak również obecność komórek spermatogenicznych i leukocytów. Pobierane jest metodą masturbacji po 3-5 dniowej abstynencji seksualnej. Nasienie oddawane jest do specjalnego sterylnego pojemnika. W CM Chodźki przeprowadzone jest ono na miejscu, natomiast wyniki są dostępne w przeciągu 30 min od momentu badania. Wskazane jest by nasienie zostało oddane w miejscu przeprowadzanego badania, jednak możliwe jest również oddanie nasienia w innym miejscu. Dostarczenie go do Centrum Medycznego powinno trwać nie dłużej niż 1 godzinę oraz powinno być transportowane w temperaturze ciała (!) co jest istotne dla wyniku badania. Zgodnie z zasadami i wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia poddawane jest analizie po upłynnieniu (20-30 min.). Jeśli lekarz stwierdzi nieprawidłowości, zalecane jest ponowne wykonanie badania.
SZCZEGÓŁOWE PARAMETRY BADANEGO NASIENIA:
- ilość dni abstynencji,
- upłynnienie,
- ciągliwość,
- pH nasienia,
- objętość ejakulatu (ml),
- liczba plemników w 1ml (mln/ml),
- całkowita liczba plemników (mln),
- ilość leukocytów (mln/ml)
- ilość komórek spermatogenezy (mln/ml)
- ilość erytrocytów (mln/ml)
- ruchliwość (ruch progresywny, ruch progresywny i nieprogresywny, plemniki nieruchome)
- morfologia (Norma, formy prawidłowe, formy patologiczne w tym patologia główki, wstawki oraz witki,
- aglutynacja,
- aglomeracja,
- żywotność (VIABILITY)
Osoba wykonująca badanie:
dr n. biol. Marcin Domaciuk
cena 140zł
Czas oczekiwania na wynik: 30 minut
Pierwsza wizyta
Pierwsza wizyta w CM Chodźki jest bardzo ważnym momentem w procesie starań o potomstwo. Gratulujemy, że zdecydowali się Państwo na ten krok. Śledząc słowa piosenki
„Najtrudniejszy pierwszy krok…”, w kolejnych etapach będziemy przy Tobie i pokierujemy Twoim leczeniem. Aby spotkanie było jak najbardziej efektywne zalecamy obecność obojga Partnerów, gdyż problem niepłodności dotyczy w równym stopniu kobiet jak i mężczyzn. Proces diagnostyki i leczenia w CM Chodźki został tak przygotowany, że już w trakcie pierwszej wizyty lekarz przeprowadzi z Państwem wywiad lekarski oraz skieruje na dalsze badania pomocne w postawieniu trafnej diagnozy i doboru właściwej metody leczenia. W razie jakichkolwiek wątpliwości nie należy obawiać się pytań. To, co dla lekarza może wydawać się oczywiste, może być dla Państwa zupełnie nową informacją. Jesteśmy po to aby rozwiać wszystkie Państwa wątpliwości. Powinniście jak najlepiej zrozumieć, na czym polega problem i jak można mu zaradzić.
“Samo czekanie jest nadzieją. Czekam, a więc mam nadzieję …”
Przyczyny niepłodności kobiecej
Przyczyna niepłodności nie musi być obecna tylko po stronie jednego z partnerów. Przyczyn niepłodności należy dopatrywać się zarówno po stronie kobiety jak i mężczyzny.
Najczęstszymi przyczynami niepłodności żeńskiej są:
Czynnik jajnikowy
Problemy z jajeczkowaniem powodowane są głównie przez zaburzenia hormonalne. Szacuje się, iż dotyczy to około 150 tys. Par w Polsce. Przebieg miesiączek u kobiet jest najlepszym wykładnikiem funkcjonowania jajnika. Diagnostyką jest ocena poziomu stężenia prolaktyny (PRL), hormonu folikularnego (FSH), hormonu luteinizującego (LH), estradiolu (E2), testosteronu (T), 17-hydroksyprogesteronu (17-OHP).
Przyczyny pochodzenia jajnikowego:
niewydolność podwzgórzowo-przysadkowa – charakterystyczne dla tej przyczyny jest wtórny brak miesiączki lub rzadko występujące związane z wydzielaniem niedostatecznej ilości FSH i LH przez przysadkę co powoduje brak owulacji i hipoestrogenizm.
Zaburzenia owulacji- Owulacja (łac. Ovulatio) stanowi najistotniejszy element cyklu menstruacyjnego każdej kobiety. Co miesiąc w jednym z dwóch jajników dojrzewa jedna komórka jajowa. Związane jest to przede wszystkim z wiekiem i trwa od fazy dojrzewania aż do okresu menopauzy. Występują jednak pacjentki u których występuje zaburzenie tego procesu. Najczęstsze przyczyny jakie powodują brak owulacji są między innymi problemy leżące u podłoża natury psychologicznej, neurologicznej, przyjmowanie leków, podwyższenie wydzielania prolaktyny, choroby metaboliczne jak również zaburzenia związane z chorobami wątroby.
Zespół PCO (zespół policystycznych jajników) – rozpoznanie tego typu zespołu bazuje na analizie występowania cykli bez jajeczkowania, obecność jajników policystycznych, kliniczne lub biochemiczne wykładniki hiperandrogenizacji, hiperprolaktynemia – poprzez oznaczenie prolaktyny we krwi. Może być spowodowana m.in. Niedoczynnością tarczycy lub przyjmowaniem leków.
przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników (POF) – ustanie miesiączek przed 40 rokiem życia spowodowana utratą czynności jajnika
Czynnik jajowodowy
Najczęściej spotykanym czynnikiem jajowodowym jest ich niedrożność. Diagnostyka ma na celu ocenę jajowodów pod względem anatomicznym oraz ich drożność. Przy pomocy laparoskopii, salpingografii i faloskopii lokalizacja miejsca i rozległości zmian jest możliwa.
Czynnik maciczny (wrodzone, nabyte i pozapalne nieprawidłowości narządu rodnego)
Nieprawidłowości jakie mogą świadczyć o nieprawidłowościach tego podłoża to: powtarzające się poronienia, operacje na macicy, nieregularne krwawienia oraz mięśniaki, stany zapalne. Upośledzenie zajścia w ciąże lub utrata jej może być skutkiem wad anatomicznych, niedorozwoju narządu rodnego, przegród lub zrostów. Jeśli występuje podejrzenie tych nieprawidłowości wskazaniem jest wykonanie badań uwidoczniających budowę macicy (Ultrasonografia, histeroskopia, histerosalpingografia).
Endometrioza
Endometrioza, pomimo iż została wiele lat temu odkryta nadal pozostaje chorobą bardzo tajemniczą. Definiuje ona obecność endometrium (gruczołów oraz podścieliska) poza obrębem jamy macicy. Najbardziej typowe dla endometriozy jest bolesność odczuwana przez kobiety w okresie miesiączek oraz dyspareunia czyli dysfunkcja seksualna objawiająca się bólem podczas stosunku. Odczuwanie silnej bolesności przez kobietę jest charakterystyczne tylko dla głęboko naciekającej postaci endometriozy. Trwające intensywnie badania mające na celu ustalenie patogenezy endometriozy jak również naturalny przebieg, prawdziwą częstość pojawiania się w populacji oraz metody diagnostyczne, które mogły by posłużyć w przypadku podejrzenia jej u kobiet leczonych z powodu niepłodności jak również przewlekłego bólu w miednicy mniejszej.
Endometriozę cechuje estrogenozależność, dlatego nieprawidłowości w metabolizmie estrogenów są brane pod uwagę przy rozważaniu patogenezy choroby. Choroba ta wykrywana jest u kobiet pomiędzy 25. a 29. rokiem życia, średnio po 6 latach od wystąpienia objawów. Manifestuje ona bolesnymi miesiączkami, bólami w okolicy brzusznej z niepowiązanymi krwawieniami, obecnością torbieli jajnika, bolesnymi stosunkami płciowymi oraz niepłodnością.
Nieinwazyjną metodą oceniającą błonę śluzową macicy u kobiet z nieprawidłowymi krwawieniami jest badanie ultrasonograficzne. Wykonywane jest przy pomocy głowicy dopochwowej, którą cechuje większa precyzyjność aniżeli głowię przezbrzuszną. Podstawowym parametrem do oceny jest grubość obu warstw endometrium. Jednakże ultrasonografia jest badaniem nie dającym dokładnych informacji dotyczących typu histologicznego uwidocznionego przerostu błony śluzowej macicy dlatego niezastąpione jest w tym przypadku badanie histopatologiczne. Jest to podstawowy zabieg diagnostyczny wykonywany w sytuacjach gdy pacjentka zgłasza nieprawidłowości dotyczące krwawień z macicy.
Biopsja aspiracyjna za pomocą przyrządu pipelle czyli bardzo cienkiej, giętkiej kaniuli wprowadzana do jamy macicy bez konieczności rozszerzenia kanału szyjki macicy z wytworzeniem podciśnienia. Jest mało inwazyjnym sposobem pobierania próbek endometrium. Sam zabieg może być wykonywany w warunkach ambulatoryjnych. Zaletą jest to, iż jest dość tania i dobrze tolerowana przez pacjentki.
Czynnik szyjkowy
Stany zapalne pochwy i szyjki macicy, zwężenie kanału szyjki, mała produkcja śluzu i nieprawidłowy jego skład oraz konizacje upośledzają płodność. Początki postępowania terapeutycznego polegają na leczeniu przeciwzapalnym, następnie miejscowej terapii estrogenami. Jeśli przyczyna problemu dotyczy nieprawidłowości szyjki macicy leczenie polega na domacicznej inseminacji (IUI).
Niepłodność męska
W Polsce szacuje się, iż u około 20 % par nie dochodzi do poczęcia dziecka po 12 miesiącach regularnego współżycia bez stosowania w tym czasie środków antykoncepcyjnych co spełnia kryteria definiowanej niepłodności. Mitem w dzisiejszych czasach jest to, że niepłodność może dotyczyć tylko kobiet. Coraz częściej czynnik uniemożliwiający zajście w ciąże leży po stronie obojga partnerów. Około 30-60% problem niepłodności pary jest czynnikiem męskim, w tym azoospermię (brak plemników w ejakulacie) stwierdza się u około 5 % badanych mężczyzn.
Główne powody niepłodności męskiej:
Żylaki powrózka nasiennego
Żylaki powrózka nasiennego – stwierdza się dość często w grupie mężczyzn leczonych z powodu niepłodności. U około 25% mężczyzn spotyka się je łącznie z nieprawidłowymi wynikami spermiogramu (badanie analizy nasienia). Według Światowej Organizacji Zdrowia występuje rozpiętość dotycząca występowania w grupie mężczyzn niepłodnych od 6 do 47%. Obniżenie jakości parametrów nasienia może być związane z występowaniem żylaków powrózka nasiennego.
Nieprawidłowości genetyczne
Nieprawidłowości genetyczne – są one poważne, powodując często trwałą niezdolność do posiadania własnego potomstwa. Zmiany genetyczne występują na długim ramieniu chromosomu Y powodując uszkodzenie genów, które odpowiadają za powstawanie enzymów biorących udział w procesie spermatogenezy czyli powstawania plemników.
Zespół Klinefeltera – Podstawową rolą chromosomu Y jest powodowanie wykształcania się jąder oraz oraz rozwój męskich cech płciowych. Nieprawidłowy rozwój jąder i zmniejszenie poziomu hormonu męskiego jakim jest testosteron powoduje obecność dwóch chromosomów X. Najistotniejszym problemem w przypadku Zespołu Klinefeltera jest azoospermia czyli brak wytwarzania plemników. Większość dotkniętych tą chorobą mężczyzn jest niepłodna.
Przeciwciała przeciwplemnikowe – mogą być czynnikiem zaburzającym bardzo wiele etapów koniecznych do prawidłowego zapłodnienia a nawet samej implantacji poprzez powodowanie aglutynacji plemników i wpływu na jakość ruchu plemników, zaburzenia kapacytacji, reakcji akrosomalnej. Przeciwciała ASA (przeciwciała przeciwplemnikowe) mogą w znacznym stopniu wpływać oraz ograniczać potencjał rozrodczy mężczyzny. Występują one u mężczyzn w plazmie nasienia oraz w surowicy, najczęściej są klasy IgG, rzadziej IgA czy IgM. Występowanie ASA szacowane jest na około 10-20% w populacji niepłodnych mężczyzn.
Zaburzenia ejakulacji
Zaburzenia ejakulacji – przy interpretacji wyników nasienia należy wziąć pod uwagę specyficzną nomenklaturę. Rodzaje zaburzeń ejakulacji:
- aspermia – nieprawidłowa objętość ejakulatu lub jego brak,
- azoospermia – nieprawidłowa ilość plemników w ejakulacie lub ich brak,
- tetrazoospermia – nieprawidłowa morfologia plemników lub mniej niż 30 % plemników z prawidłową morfologią,
- asthenozoospermia – nieprawidłowa ruchliwość plemników lub mniej niż 50% plemników w ruchu prawidłowym postępowym (kategoria A i B) lub mniej niż 25% plemników w kategorii ruchu A.
- nekrospermia – nieprawidłowa żywotność plemników,
- leukocytospermia – podniesiona ilość leukocytów.
Czynniki fizyczne
Czynniki fizyczne – do tej grupy można zaliczyć między innymi zażywanie niektórych leków o szkodliwym wpływie, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu lub narkotyków a nawet zła dieta i otyłość. Palenie tytoniu najczęściej odnotowane jest u mężczyzn mających problem z płodnością. Powoduje wzrost oksydacyjnych uszkodzeń DNA plemników, wahania stężeń hormonów m.in. testosteronu oraz większą liczbę leukocytów w nasieniu.Szkodliwe substancje zawarte w dymie tytoniowym obniżają wyniki testów czynnościowych plemników. Alkohol i narkotyki działają podobnie. Zaburzają seksualność oraz mają wpływ na homeostazę organizmu wywierając ogromny wpływ na stężenia hormonów we krwi i ich wpływ na gonady wyniszczając dodatkowo cały organizm.Innymi czynnikami fizycznymi, które mogą wpływać na niepłodność męską mogą być przebyte infekcje t.j. Wirusowe zapalenie jąder związane ze świnką. Zapalenie najądrzy o etiologii bakteryjnej wpływa na parametry nasienia.Stanom zapalnym towarzyszy bardzo często upośledzenie funkcji plemników.
Idiopatyczne (nieznane)
Niepłodność idiopatyczna – jest trudnym problemem klinicznym oraz wyzwaniem dla lekarzy andrologów. Zastało wyodrębnionych kilka czynników, które mogą brać udział w powstawaniu zaburzeń niepłodności męskiej. Zaliczają się do nich między innymi zaburzenia endokrynologiczne, długotrwały stres, wpływ wolnych rodników tlenowych jak również zaburzenia genetyczne.
Nadmierna produkcja wolnych rodników tlenowych może obniżać płodność mężczyzny powodując m.in. Uszkodzenie błon komórkowych plemników, akceleracje apoptozy (rodzaj śmierci komórkowej) czy indukowanie uszkodzeń DNA. Szacuje się, iż niepłodność idiopatyczna dotyka ok. 39% badanych a 60-70% szukających pomocy z powodu braku potomstwa.
Objawy sugerujące potrzebę skonsultowania się z lekarzem:
- brak ochoty na seks,
- spadek możliwości seksualnych,
- zaburzenia erekcji, wytrysku,
- zmniejszenie objętości ejakulatu,
- niepokojąca lub inna niż zwykle konsystencja lub kolor ejakulatu,
- bóle jąder,
- pieczenie przy oddawaniu moczu,
- małe jądra,
- zniekształcenie moszny,
- bóle prostaty,
- bóle w trakcie stosunku jak również po
Co może pomóc w płodności?
- regularny i aktywny wypoczynek,
- redukcja stresu
- racjonalna dieta – niskotłuszczowa z dużą zawartością dziennej ilości owoców i warzyw,
- witaminy poprawiające jakość nasienia (Cynk, wit A,C,E)
- unikanie przegrzania jąder,
- noszenie luźniejszych ubrań,
- zmniejszenie liczby stosunków płciowych,
- unikanie spożywania narkotyków,alkoholu, niekorzystnie działających na organizm leków oraz papierosów,
- zwiększenie aktywności fizycznej,
- rezygnacja z gorących kąpieli.
Diagnostyka i leczenie niepłodności
Diagnostyka praktykowana w Centrum Medycznym Chodźki weryfikuje zarówno męskie jak i żeńskie czynniki. Bierzemy pod uwagę m.in. uwarunkowania zdrowotne, indywidualny profil pacjentów oraz wiek. Możliwości terapeutyczne jakie posiadamy w ofercie to edukacja prokreacyjna, leczenie farmakologiczne, zabiegowe oraz techniki wspomaganego rozrodu.
W ramach diagnostyki i leczenia niepłodności w Centrum Medycznym Chodźki oferowane są:
Badania hormonalne
Najczęstszą przyczyną niepłodności kobiecej są zaburzenia endokrynologiczne. Wykonanie odpowiednich badań hormonalnych jest istotne w celu ustalenia właściwego rozpoznanie. Stanowi ono jednak tylko część pełnej diagnostyki. Badania hormonalne są uzupełniane wywiadem, badaniem ultrasonograficznym oraz innymi badaniami, które posłużą do podjęcia decyzji o sposobie leczenia.
Badania immunologiczne
Ocena czynników immunologicznych (odpornościowych) jest bardzo istotna w celu wykrycia przyczyn niepłodności, które odpowiadają za problemy zajścia w ciążę oraz jej utrzymania.
Badania immunologiczne umożliwiają wykrycie schorzeń natury odpornościowej uniemożliwiających posiadanie potomstwa, jak również wykrywanie zespołu APS – antyfosfolipidowego oraz celiakii.
Badania genetyczne
Badania genetyczne koncentrują się na ocenie chromosomów obojga partnerów. Stosunkowo częściej nieprawidłowości dotyczą kobiet. Niemniej jednak należy pamiętać, iż istnieje możliwość zaburzeń na poziomie jednego genu, co nie jest sprawdzane przy rutynowych badaniach.
Badania bakteriologiczne
Flora bakteryjna środowiska pochwy kobiety odgrywa bardzo ważną rolę w okresie reprodukcji. Zaburzenia biocenozy pochwy mogą prowadzić do rozwoju zakażeń dróg rodnych. Problemy płodności mogą być skutkiem tych zakażeń. Najczęstszymi czynnikami są chamydia trachomatis, ureaplasma urealyticum oraz mycoplasma hominis. Badania, które wykonywane są w CM Chodźki w celu identyfikacji patogenu to m.in wymaz z pochwy i szyjki macicy.
Badania ultrosonograficzne 3D oraz 4D
Najnowocześniejsza diagnostyka ultrasonograficzna 3/4D daje ogromne możliwości jakich nie daje zwykłe badanie USG. Badanie 3/4D może często uchronić pacjentkę przed niepotrzebnymi badaniami i, co za tym idzie, nieskutecznym leczeniem. CM Chodźki dysponuje najnowocześniejszym systemem ultrasonograficznym, dzięki któremu lekarz jest w stanie ocenić ewentualne nieprawidłowości w obrębie narządów miednicy mniejszej. Obraz trójwymiarowy o wysokiej rozdzielczości gwarantuje precyzyjną ocenę przekroju wnętrza macicy. Daje w ten sposób możliwość wykluczenia wad wrodzonych, polipów endometrialnych lub mięśniaków, które mogą mieć istotny wpływ na płodność pacjentki. Trójwymiarowy obraz w połączeniu z doświadczeniem klinicystów przeprowadzających badanie daje gwarancję trafnej diagnozy i umożliwia wdrożenie skutecznego leczenia.
Ocena drożności jajowodów (HSG)
Badanie HSG polega na uzyskaniu obrazu jamy macicy i jajowodów po wprowadzeniu do nich środka cieniującego, a następnie wykonaniu zdjęć. Badanie umożliwia stwierdzenie zmian rozwojowych narządu macicy, mięśniaki podśluzówkowe oraz ocenę zmian błony śluzowej. Badanie pozwala również ocenić kształt i drożność jajowodów. HSG wykonuje się po krwawieniu miesięcznym do 10 dnia cyklu. Po założeniu specjalnego kateteru do jamy macicy wprowadza się kontrast. Po wypełnieniu kontrastem, mając cały czas podgląd na monitorze USG, wykonuje się zdjęcia obrazujące jamę macicy, jajowody oraz przedostanie się kontrastu do jamy brzusznej. Czas trwania badania to ok. 20 minut. Badanie wykorzystywane jest w diagnostyce i ocenie leczenia niepłodności.
Cena: zł
Cena dodatkowego zniczulenia: zł
Udrażnianie jajowodów - (HSG selektywne)
Do zabiegu kwalifikowane są pacjentki u których nie uzyskano drożności jajowodów w trakcie badania histerosalpingografii (HSG). Zabieg ten stanowi alternatywę dla par skierowanych do zapłodnienia pozaustrojowego in vitro z powodu czynnika jajowodowego niepłodności.
W trakcie badania w znieczuleniu miejscowym wprowadzony zostaje cewnik do jamy macicy, a następnie zostaje podany środek cieniujący do jamy macicy w celu oceny drożności jajowodów (podobnie jak w tradycyjnym badaniu HSG). Jeżeli badanie to wykaże niedrożność jajowodów to poprzez ten sam cewnik wprowadzane są kolejne mikro narzędzia którymi przywraca się prawidłowe światło jajowodów. O sukcesie zabiegu świadczy wypływ środka cieniującego do wolnej jamy otrzewnowej. Czas trwania badania zależy od wielu czynników, średnio wynosi około 30 minut. Zabieg jest wykonywany przez dr Krzysztofa Pyrę (radiologa) w innej placówce w ramach NFZ. W CM Chodźki pacjentki są kwalifikowane do HSG selektywnego w ramach konsylium radiologiczno-ginekologicznego.
Lekarz wykonujący badanie:
dr n. med. Rafał Stettner
Monitorowanie cyklu miesięcznego kobiety w tym badanie owulacji
Proces dojrzewania pęcherzyka u kobiety zdrowej oraz dojrzałej płciowo wchodzi w skład przemian strukturalnych i czynnościowych, które powtarzają się co 28 dni. Przysadka mózgowa wydziela hormony gonadotropowe, które kierują i tworzą cykl jajnikowy.
W cyklu jajnikowym można wyróżnić 3 fazy:
- Faza folikularna – 1. (estrogenowa, proliferacyjna, wzrostowa) zawierająca się pomiędzy 6-13 dniem cyklu. W pierwszej fazie cyklu jajnikowego dojrzewają pęcherzyki jajnikowe za sprawą wzrostu gonadotropiny A (FSH- folikulostymuliny). W pierwszych dniach cyklu miesiączkowego kobiety odbywa się wybór pęcherzyków, które będą ulegały dojrzewaniu a ich przygotowanie trwa około 85 dni. Rozwój pęcherzyków opiera się na przejściu ze stadium pęcherzyka pierwotnego w drugorzędowy. Proces ten odbywa się w skutek stymulacji FSH. Komórka jajowa powiększa swoje rozmiary z 20 μm do 80 μm i ulega otoczeniu przez osłonkę przejrzystą a komórki ziarniste proliferują nabywając zdolności do produkcji estrogenów. Rozwój pęcherzyka polega na wytworzeniu płynu pęcherzykowego, formułowaniu jamki poprzez działanie FSH i estrogenów.Wzrost stężenia estradiolu, który produkowany jest przez pęcherzyk dominujący prowadzi do obniżenia stężenia FSH oraz nie dochodzi do rozwoju kolejnych pęcherzyków. Oś podwzgórze-przysadka-jajnik regulowana jest przez pęcherzyk dominujący. Kolejnym stadium rozwoju jest pęcherzyk przedowulacyjny. Obserwowany jest gwałtowny wzrost estrogenów przed owulacją (szczyt 24-36 godzin). Dochodzi do tzw. ,,piku LH” czyli największego stężenia hormonu luteinizującego w surowicy krwi. Pod wpływem tego hormonu dojrzewanie pęcherzyka zostaje ukończone. W tej fazie cyklu pęka pęcherzyk Graffa.
- Owulacja – 2. 10-12 godzin po piku hormonu luteinizującego oraz 14-24h po piku estradiolu.
- Faza lutealna (progesteronowa, sekrecyjna, wydzielnicza) 3. występuje między 15-28 dniem cyklu. Faza lutealna trwa około 14 dni zaczynając się od momentu owulacji (pęknięcia pęcherzyka Graffa) trwając aż do zaniku ciałka białego miesiączkowego. Pęcherzyk w tej fazie przyjmuję nazwę ciałka żółtego. Powstałe prawidłowe ciałko żółte jest wynikiem rozwoju odpowiedniej liczby komórek ziarnistych w pęcherzyku przed owulacją co jest ważne dla prawidłowej fazy folikularnej warunkując rozwój ciałka żółtego i odpowiedniego stężenia progesteronu. Progesteron jest odpowiedzialny za przemiany ogólnoustrojowe, hamuje rozwój innych pęcherzyków w jajniku a jego szczyt to okres około 8-9 doby po owulacji. Jeśli kobieta nie zajdzie w ciążę po owulacji około 10-11 doby rozpoczyna się regresja ciałka żółtego do ciałka białego miesiączkowego. Jeśli doszło do zapłodnienia, frakcja ciałka żółtego stymulowana jest za pomocą hCG i utrzymuje się do 10 tygodnia ciąży.
ULTRASONOGRAFIA JAJNIKA
Badanie ultrasonograficzne jest podstawową metodą obrazową mającą na celu ocenę narządów miednicy mniejszej u pacjentek. Narząd płciowy u kobiet podczas badania przezbrzusznie możliwy jest do zobrazowania podczas wypełnionego pęcherza moczowego, ponieważ w innym wypadku jest on przysłonięty przez pętle jelitowe. Identyfikuje się naczynia biodrowe, gdyż są cenną wskazówką położenia jajników jeśli występują trudności z ich lokalizacją. Jajnik cechuje owalny kształt, niska echogeniczność, jednorodna echostruktura, wyraźne granice, typowa lokalizacja oraz obecność pęcherzyków płciowych (do okresu menopauzalnego). Wymiary jajników są porównywalne, a w okresie dojrzałości w wymiarze podłużnym od 3.0 do 4.5 cm, poprzecznym od 2.0 do 3.0 cm. Średnica pęcherzyków jajnikowych zależna jest od fazy cyklu i waha się od 5 mm do 24 mm.
Cena badania: 100zł
Badanie nasienia (rozszerzone)
Badanie nasienia ma na celu ocenę płodności mężczyzny.
Ocenie poddaje się makroskopową objętość ejakulatu, odczyn PH i ocenę mikroskopową- upłynnienie, koncentrację, liczbę, ruch oraz ocenę morfologiczną plemników jak również obecność komórek spermatogenicznych i leukocytów. Pobierane jest metodą masturbacji po 3-5 dniowej abstynencji seksualnej. Nasienie oddawane jest do specjalnego sterylnego pojemnika. W CM Chodźki przeprowadzone jest ono na miejscu, natomiast wyniki są dostępne w przeciągu 30 min od momentu badania. Wskazane jest by nasienie zostało oddane w miejscu przeprowadzanego badania, jednak możliwe jest również oddanie nasienia w innym miejscu. Dostarczenie go do Centrum Medycznego powinno trwać nie dłużej niż 1 godzinę oraz powinno być transportowane w temperaturze ciała (!) co jest istotne dla wyniku badania. Zgodnie z zasadami i wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia poddawane jest analizie po upłynnieniu (20-30 min.). Jeśli lekarz stwierdzi nieprawidłowości, zalecane jest ponowne wykonanie badania.
SZCZEGÓŁOWE PARAMETRY BADANEGO NASIENIA:
- ilość dni abstynencji,
- upłynnienie,
- ciągliwość,
- pH nasienia,
- objętość ejakulatu (ml),
- liczba plemników w 1ml (mln/ml),
- całkowita liczba plemników (mln),
- ilość leukocytów (mln/ml)
- ilość komórek spermatogenezy (mln/ml)
- ilość erytrocytów (mln/ml)
- ruchliwość (ruch progresywny, ruch progresywny i nieprogresywny, plemniki nieruchome)
- morfologia (Norma, formy prawidłowe, formy patologiczne w tym patologia główki, wstawki oraz witki,
- aglutynacja,
- aglomeracja,
- żywotność (VIABILITY)
Osoba wykonująca badanie:
dr n. biol. Marcin Domaciuk
cena 140zł
Czas oczekiwania na wynik: 30 minut
Mrożenie i przechowywanie nasienia
Mrożenie i przechowywanie nasienia ma na celu umożliwienie parom dysponowanie nim bez ograniczeń czasowych. Daje ono możliwość zabezpieczenia możliwości reprodukcyjnych między innymi w przypadku, gdy u partnera planowane jest podjecie chemioterapii, radioterapii, jest w trakcie leczenia onkologicznego lub może stać się niepłodny w skutek chorób przewlekłych. Mrożenie nasienia oraz jego przechowywanie daje możliwość posiadania potomstwa, jeśli partner/partnerzy są zatrudnieni w warunkach mogących prowadzić do niepłodności. W wymienionych przypadkach wcześniejsze zamrożenie ejakulatu daje możliwość posiadania własnego potomstwa dzięki zastosowaniu technik zapłodnienia pozaustrojowego.
Test wrogości śluzu–Simsa
Test wrogości śluzu Simsa (test Kurzrocka-Millera) przeprowadzany jest w okresie okołoowulacyjnym. Badanie polega na ocenie w tym okresie śluzu z kanału szyjki macicy. Należy do jednych z działań diagnostycznych pozwalających na określenie płodności oraz może być pomocny jeśli u pary występują problemy z zajściem w ciążę. W badaniu ocenia się gęstość, ilość, ciągliwość i przejrzystość oraz obecność i ruchliwość plemników. Prawidłowo u kobiety nie obserwuje się przeszkód dla plemników. Głównym zadaniem śluzu szyjkowego jest ochrona przed infekcją dróg rodnych. W okresie owulacji śluz staje się bardziej wodnisty i klarowny, by umożliwić plemnikom pokonanie barier podczas podróży, która ma na celu zapłodnienie komórki jajowej.
Podczas badania plemniki łączone są ze śluzem z kanału szyjnki macicy. Materiał mężczyzny jest pobierany na miejscu tuż przed badaniem, lub jest dostarczony nie później niż poł godziny po współżyciu. Po zetknięciu się plemników ze śluzem, widać jak się zachowują i jak na niego reagują. Na tej podstawie opracowywany jest wynik badania.
Cena: zł
Test postkoitalny (PCT)
Jest to badanie oceniające wrogość śluzu szyjkowego. Badanie polega na ocenie jakości śluzu szyjkowego kobiety w momencie owulacji i swobodnym przenikaniu plemników do śluzu. Para powinna zgłosić się do lekarza od 2 do 10 godzin po stosunku. Aby badanie zostało przeprowadzone prawidłowo para nie powinna podczas współżycia używać środków nawilżających lub innych środków mogących dawać niemiarodajny wynik. Nie należy również przed badaniem używać środków czystości takich jak mydło. Nie jest ono bolesne i przypomina cytologię. Podczas badania zostaje pobrana próbka śluzu szyjkowego specjalnym cewnikiem i poddana analizie przy pomocy mikroskopu. Pozytywny wynik testu oznacza obecność żywych i ruchomych plemników w śluzie, natomiast wynik ujemny może sugerować nieprawidłowości nasienia lub immunologiczną przyczynę niepłodności. Unieruchomienie plemników może być spowodowane przeciwciałami skierowanymi przeciwko plemnikom partnera lub innym składnikom nasienia.
Pozytywny wynik testu oznacza obecność żywych i ruchomych plemników w śluzie, natomiast wynik ujemny może sugerować nieprawidłowości nasienia lub immunologiczną przyczynę niepłodności. Unieruchomienie plemników może być spowodowane przeciwciałami skierowanymi przeciwko plemnikom partnera lub innym składnikom nasienia.
Jeśli śluz kobiety okazałby się wrogi dla nasienia partnera wtedy plemniki nie migrują do jego wnętrza, co może powodować niepłodność pary.
Cena:
Test MAR
Jest to test służący wykrywaniu przeciwciał przeciwplemnikowych w nasieniu partnera. Obecne przeciwciała widoczne są na powierzchni plemników. Może on wykrywać przeciwciała klasy IgG i IgA. Test MAR może być stosowany u pacjentów rutynowo lub w przypadku podejrzenia niepłodności o podłożu immunologicznym.
Badanie polega na podaniu do próbki nasienia kuleczek lateksu, które pokryte są przeciwciałami IgA lub IgG oraz mieszaniną przeciwciał anty IgG lub anty IgA. Obserwacja mikroskopowa pozwala na ocenę występowania przeciwciał na plemnikach. Jeśli ponad 50% plemników jest związanych z kuleczkami wynik traktuje się jako pozytywny i oznacza obecność przeciwciał przeciwplemnikowych w ilości zaburzającej funkcję plemników.
Cena: zł
Inseminacja
W Centrum Medycznym Chodźki zabieg inseminacji wykonywany jest przez wysoko wykwalifikowanych lekarzy. Jest to metoda leczenia niepłodności, którą można wykonać wykorzystując nasienie partnera lub nasienie pozyskane z banku nasienia. Kwalifikacją do zabiegu jest podstawowe badanie ginekologiczne. Lekarz przeprowadzający wywiad w sposób szczegółowy uwzględnia czynniki mogące mieć wpływ na rokowania powodzenia zabiegu. Pacjentka powinna posiadać wynik badania cytologicznego (nie starszy niż 12 mscy) oraz prawidłowy wynik pH pochwy. Należy wykonać USG narządu rodnego z oceną liczby pęcherzyków antralnych, ewentualnie badanie hormonalne mające na celu ocenę rezerwy jajnikowej oraz badania serologiczne u obojga partnerów takie jak WR, HbS-Ag, HIV oraz HCV. Wskazaniami do inseminacji jest endometrioza I/II stopnia, zaburzenia ejakulacji, czynnik męski (parametry nasienia) oraz niepłodność o niewyjaśnionej przyczynie. Badanie przeprowadzane jest w gabinecie ginekologicznym na wcześniej umówionej wizycie o godzinie dogodnej dla pacjentki.
W związku z wejściem w życie nowej Ustawy o leczeniu niepłodności z dniem 1 listopada 2015 r. przed kwalifikacją do zabiegu in vitro (w programie ministerialnym oraz poza programem), konieczne jest wykonanie kilku nowych badań. Zmienia się także termin ważności badań. Naszych pacjentów prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami.
Wykaz badań, jakim powinni zostać poddani nasi pacjenci, określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 października 2015 r. w sprawie wymagań zdrowotnych dla kandydata na dawcę komórek rozrodczych w celu dawstwa partnerskiego i dawstwa innego niż partnerskie oraz dla biorczyni komórek rozrodczych i zarodków oraz szczegółowych warunków pobierania komórek rozrodczych w celu zastosowania w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji:
Kobieta:
stopień czystości pochwy (ważny 2 miesiące);
badanie w kierunku chlamydii metodą PCR (ważne rok);
HIV, HCV, HBS Ag, toksoplazmoza, badanie przeciwciał różyczki (ważne 6 miesięcy);
VDRL (test kiłowy, ważny 6 miesięcy);
cytologia (ważna rok)
Mężczyzna:
badanie nasienia;
HIV, HCV, HBS Ag, Anty-Hbc (ważne 6 miesięcy);
posiewa nasienia (ważny 2 miesiące);
VDRL (test kiłowy ważny 6 miesięcy).
Cena: 550zł
Lekarze wykonujący zabieg: